Zobacz kable w kategorii: Podłączanie elektroniki audio między sobą
Żyjemy w czasach, w których z jednej strony dominuje tendencja słuchania muzyki z sieci (serwisy strumieniujące takie jak Spotify, Tidal i radia internetowe) z zastosowaniem odtwarzaczy sieciowych (tzw. streamerów), ale jednocześnie wciąż popularne są klasyczne odtwarzacze płyt CD i gramofony. Ilość możliwych połączeń może budzić pytania: jaki kabel do wzmacniacza? Jaki kabel do streamera audio? Jak podłączyć amplituner? Jest to tym bardziej problematyczne, im więcej urządzeń w zestawie jest oddzielonych od siebie – osobny streamer, DAC (przetwornik cyfrowo-analogowy), przedwzmacniacz, końcówka mocy itd., czyli wtedy, gdy budujemy bardziej zaawansowany i lepiej brzmiący system. Nie jest to takie trudne, gdy mamy do czynienia ze sprzętem typu „all-in-one”, czyli takim, który ma wszystko w sobie i nie potrzeba łączyć urządzeń zewnętrznych.
W niniejszym artykule przedstawiamy ogólne informacje o rodzajach połączeń i kabli do elektroniki audio. Dowiesz się, jaki kabel dobrać do konkretnego urządzenia i czym różnią się poszczególne typy połączeń, czyli jak łączyć elektronikę audio: wzmacniacze, przedwzmacniacze, DAC-i i źródła dźwięku.
Rozbudoaany system audio może składać się z bardzo wielu komponentów, które należy ze sobą prawidłowo podłączyć, odpowiednimi kablami
1. Łączymy źródło ze wzmacniaczem
W pierwszej kolejności zajmiemy się sytuacją, w której mamy osobne urządzenia stanowiące źródło dźwięku cyfrowego. Gramofony opiszemy w osobnym artykule. A więc może to być odtwarzacz CD lub odtwarzacz strumieniowy z wbudowanym DAC. Dlaczego z DAC? Na razie dla uproszczenia.
Odtwarzacz płyt CD. Nie wymaga połączenia z internetem. Wkładamy do niego płytę CD, a wbudowany wewnątrz przetwornik cyfrowo-analogowy (DAC) daje nam na wyjściu urządzenia sygnał analogowy, czyli taki, który możemy od razu, bezpośrednio wysłać do wzmacniacza kablem analogowym. Zatem wystarcza nam kabel stereo (podwójny) ze złączami RCA (tzw. chinch), lub w urządzeniach bardziej zaawansowanych – XLR. Pierwszy przypadek (RCA) jest najbardziej powszechny i prawie każdy odtwarzacz i wzmacniacz mają gniazda RCA. W drugim przypadku tylko wyższej klasy urządzenia mają złącza XLR jako dodatkowe obok RCA, lub – jeszcze rzadziej – mają tylko złącza XLR bez RCA.
Podsumowanie: aby połączyć źródło (CD lub strumieniowiec z wbudowanym DAC) do wzmacniacza, potrzebujesz kabla analogowego stereo RCA, lub – rzadziej – XLR. Kablem RCA łączy się także inne urządzenia analogowe ze wzmacniaczem – wspomniane gramofony, ale także np. tunery radiowe, magnetofony itp.
Odtwarzacz płyt CD lub odtwarzacz strumieniowy, oba bez DAC. Są to tzw. transporty. Odczytują strumień audio (z płyty, z pliku lub z sieci) i wysyłają go do zewnętrznego przetwornika DAC. Zatem na wyjściu sygnał audio jest wciąż w postaci cyfrowej. W takiej sytuacji do połączenia potrzebny jest kabel cyfrowy. W tej grupie są także telewizory, konsole i inne urządzenia, które na wyjściu mają sygnał cyfrowy. Niestety, typów przesyłu cyfrowego jest sporo – mogą to być kable cyfrowe optyczne lub elektryczne i o różnych złączach. Wszystko zależy od tego, co producent danego sprzętu zaimplementował w swoim urządzeniu.
Rozróżniamy tu kable cyfrowe elektryczne i optyczne, czyli podział odbywa się ze względu na rodzaj przewodnika – metalowy lub światłowodowy:
- Kable cyfrowe światłowodowe: Toslink
- Kable cyfrowe elektryczne: USB, BNC, Coaxial (RCA cyfrowy), AES/EBU (XLR cyfrowy)
Należy pamiętać, że kabel cyfrowy nie jest podwójny (jak w przypadku kabla stereo), lecz pojedynczy. Sygnał cyfrowy sam w sobie niesie informację stereo lub wielokanałową.
2. Łączymy przedwzmacniacz z końcówką mocy
W bardziej zaawansowanych systemach (high-end) wzmocnienie sygnału audio może odbywać się w osobnych urządzeniach. W prostszych systemach (co nie znaczy złych, słabych czy tanich) najczęściej spotykamy wzmacniacze zintegrowane, czyli takie, w których w jednym urządzeniu mamy sekcję przedwzmacniacza i końcówki mocy. Wówczas nie trzeba nic dodatkowo ze sobą łączyć.
W dzielonej amplifikacji trzeba przesłać sygnał z przedwzmacniacza do końcówki mocy lub nawet do dwóch oddzielnych monobloków. Wtedy mamy do czynienia z przesyłem sygnału analogowego i odbywa się to kablami analogowymi typu RCA lub XLR. Jeśli łączymy preamp z końcówką mocy stereofoniczną, użyjemy kabla stereo (podwójnego), a jeśli preamp z monoblokami, to użyjemy dwóch kabli analogowych – po jednym na każdy kanał. W praktyce kabel stereo RCA lub XLR to fizycznie dwa kable mono, zatem w obu powyższych przypadkach użyjemy takiego samego kabla stereo (czyli dwóch mono).
3. Łączymy inne komponenty elektroniczne audio między sobą
Istnieje wiele innych urządzeń, które mogą stanowić źródło dźwięku i wymagać połączenia między sobą lub z wzmacniaczem. Zadajemy sobie pytania:
- Jak podłączyć komputer / laptop do wzmacniacza – najczęściej kablem USB lub cyfrowym wyjściem z karty dźwiękowej
- Jak podłączyć odtwarzacz Blu-ray / DVD – często kablem HDMI lub coaxialem
- Jak podłączyć smart TV – do podania sygnału audio np. do DAC-a lub wzmacniacza przez HDMI ARC lub optyczne
- Jak podłączyć konsolę (PS, Xbox) – gdy używamy jej jako źródło multimediów
- Czym podłączyć telefon / tablet do słuchania muzyki – bezprzewodowo (przez Bluetooth) lub kablem USB albo analogowym ze złączem mini-jack rozdzielonym na 2x RCA
Wiedza w pigułce
Źródła sygnału (wejścia):
- Odtwarzacz CD / SACD
- Streamer audio / odtwarzacz sieciowy
- Serwer muzyczny
- DAC (przetwornik cyfrowo-analogowy)
- Transport plików lub transport CD (bez własnego DAC-a)
- Odtwarzacz Blu-ray / DVD (często z HDMI lub coaxialem)
- Tuner radiowy (FM / DAB+)
- Komputer / laptop (USB, czasem HDMI lub optyczne)
- Smart TV (do podania sygnału audio np. do DAC-a lub wzmacniacza przez HDMI ARC lub optyczne)
- Konsola (PS, Xbox) – czasem jako źródło multimediów
- Telefon / tablet – przez Bluetooth lub USB
Urządzenia pośredniczące / przetwarzające sygnał:
- Przedwzmacniacz – łączy źródła z końcówką mocy
- Końcówka mocy – odbiera sygnał z preampu
- Wzmacniacz zintegrowany – przyjmuje źródła sygnału, może mieć DAC
- Wzmacniacz słuchawkowy – przyjmuje sygnał z DAC-a lub preampa
- DAC (samodzielny) – konwertuje sygnał cyfrowy na analogowy
- Procesor kina domowego / amplituner AV – przyjmuje sygnały cyfrowe i analogowe, kieruje do końcówek
- Inne: magnetofon / deck kasetowy, odtwarzacz MD, DAT itp. (starsze źródła cyfrowe)
Podłączanie urządzeń audio – wszystkie artykuły
- Jak podłączyć wzmacniacz, CD, streamer i inne urządzenia audio. Przewodnik po odpowiednich kablach analogowych i cyfrowych: RCA, XLR, USB, coaxial i innych.
- Dowiedz się, jak dobrać i podłączyć kable głośnikowe i subwooferowe – single-wiring, bi-wiring, zakończenia, długość, ekranowanie. Prosto i konkretnie.
- Dowiedz się, jak podłączyć gramofon do wzmacniacza. Prosty poradnik i wskazówki dla początkujących miłośników winylu. Przewodnik dotyczący okablowania.
Rodzaje kabli – co z czym łączyć?
Kable sygnałowe analogowe służą do łączenia sygnału analogowego, czyli takiego, który w torze audio jest już za przetwornikiem DAC. Przetwornik cyfrowo-analogowy (Digital to Analog Converter) jest najczęściej wbudowany w źródło, choćby w odtwarzacz CD lub jest oddzielnym urządzeniem.
Kable sygnałowe cyfrowe służą do transportowania sygnału cyfrowego. W praktyce oznacza to, że są to wszystkie miejsca w torze audio znajdujące się przed przetwornikiem DAC. Może to być oddzielny odtwarzacz strumieniowy, który przesyła sygnał do osobnego przetwornika DAC lub transport CD, który przekazuje sygnał cyfrowy do dalszego przetworzenia w zewnętrznym przetworniku na analogowy. Wreszcie może to być przesył sygnału cyfrowego między komputerem (serwerem muzycznym), a odtwarzaczem strumieniowym lub od razu przetwornikiem DAC. Sygnał cyfrowy można transportować przewodami światłowodowymi lub elektrycznymi. W każdym z przypadków dostępne są różne standardy tych kabli oraz różne złącza.
Typ kabla | Cyfrowy optyczny | Cyfrowy elektryczny | Elektryczny – analogowy |
---|---|---|---|
Toslink (optyczny) | ✅ | – | – |
USB | – | ✅ | – |
BNC | – | ✅ | – |
RCA (cyfrowy coaxial) | – | ✅ | – |
AES/EBU (cyfrowy XLR) | – | ✅ | – |
HDMI | – | ✅ | – |
RCA (analogowy) | – | – | ✅ |
XLR (analogowy) | – | – | ✅ |
Jack 3,5 mm / 6,3 mm | – | – | ✅ |
Głośnikowe | – | – | ✅ |
Subwooferowe RCA | – | – | ✅ |
Gramofonowe | – | – | ✅ |
Zasilające (np. IEC) | – | – | ✅ |
Ethernet (LAN) | – | ✅ | – |
Kabel analogowy RCA
Kabel RCA (interkonekt RCA) to najczęściej spotykany kabel analogowy do przesyłu dźwięku stereo. Jest powszechnie używany do połączeń odtwarzacza CD, tunera, DAC-a lub przedwzmacniacza ze wzmacniaczem. Posiada dwa złącza: lewe i prawe (L/R), zwykle oznaczone kolorem białym i czerwonym.
Zastosowanie: klasyczne źródła analogowe (CD, tuner, DAC z wyjściem analogowym)
Charakterystyka: popularny, tanio dostępny, występuje w wersjach podstawowych i hi-end
Plusy: szeroka kompatybilność
Minusy: podatność na zakłócenia, brak separacji sygnału L/R przy słabych konstrukcjach
Użyj, gdy urządzenie nie ma wyjść cyfrowych lub chcesz przesłać analogowy sygnał z DAC-a lub CD.
Kabel analogowy XLR
Kabel XLR (interkonekt XLR) jest kablem symetrycznym (balansowanym), spotykanym częściej w sprzęcie profesjonalnym lub wyższej klasy audio. Wymaga, by oba urządzenia miały złącza XLR. W hi-fi używa się go np. do łączenia DAC-a z końcówką mocy lub przedwzmacniacza z monoblokami. Jeśli jesteś zainteresowany, to poszerz swoją wiedzę o złączach XLR – zobacz artykuł w Wikipedii.
Zastosowanie: profesjonalne i audiofilskie sprzęty z wyjściem symetrycznym (często DAC lub streamer)
Plusy: odporność na zakłócenia, lepsza separacja kanałów
Minusy: wymaga urządzeń z gniazdami XLR po obu stronach
Idealne dla wyższej klasy wzmacniaczy i streamerów audio.
Kabel cyfrowy coaxial (RCA)
Kabel coaxialny to kabel cyfrowy zakończony zwykle złączem RCA. Używany do przesyłu cyfrowego sygnału audio np. z transportu CD do zewnętrznego DAC-a. Choć fizycznie przypomina kabel RCA, działa zupełnie inaczej – przesyła sygnał cyfrowy, nie analogowy.
Zastosowanie: przesył sygnału cyfrowego z transportu CD lub streamera do DAC-a
Plusy: dobry balans jakości i ceny
Minusy: wymaga DAC-a z wejściem coaxial
Kabel optyczny (Toslink)
Kabel światłowodowy Toslink przesyła sygnał cyfrowy za pomocą światła. Często spotykany w połączeniach TV, konsol, odtwarzaczy z DAC-ami lub amplitunerami. Nie występuje zakłócenie elektryczne, ale jakość wykonania ma duże znaczenie.
Zastosowanie: streamer, telewizor, konsola → DAC lub amplituner
Plusy: całkowita separacja galwaniczna
Minusy: podatne na jakość wykonania (straty przy tanich kablach)
Kabel USB audio
Kabel USB stosowany jest głównie do podłączenia komputera lub streamera do przetwornika DAC. Umożliwia przesyłanie wysokiej jakości sygnału cyfrowego, często z obsługą plików wysokiej rozdzielczości (hi-res audio).
Zastosowanie: komputer / streamer → DAC USB
Plusy: powszechne, cyfrowe
Minusy: zależność od interfejsu i oprogramowania
Kabel BNC
Kabel BNC to specjalny rodzaj kabla koncentrycznego stosowany w niektórych systemach audio – szczególnie high-endowych – do transmisji sygnału cyfrowego z wysoką stabilnością (np. z transportu do DAC-a).
Zastosowanie: głównie transporty i DAC audio high-end
Opis: mniej popularny, bardziej stabilny niż coaxial (lepsze ekranowanie)
Kabel AES/EBU (XLR cyfrowy)
Kabel cyfrowy AES/EBU o złączach XLR, stosowany w profesjonalnych systemach i niektórych urządzeniach hi-fi. Transmisja cyfrowa z wysoką jakością, często spotykana w sprzęcie studyjnym lub audiofilskim.
Zastosowanie: połączenia cyfrowe na poziomie profesjonalnym
Uwagi: wymaga sprzętów kompatybilnych z tym standardem
Przykładowe scenariusze połączeń
- CD z DAC-em → RCA lub XLR do wzmacniacza
- CD bez DAC-a → coaxial lub Toslink do DAC-a
- Streamer z wyjściem cyfrowym → USB do DAC-a
- DAC → RCA lub XLR do wzmacniacza
- Preamp → końcówka mocy lub monobloki (RCA lub XLR)
- TV → Toslink lub HDMI ARC do amplitunera lub DAC-a
Podsumowanie
Dobór odpowiedniego kabla między urządzeniami elektronicznymi audio – takimi jak odtwarzacz, DAC, wzmacniacz czy streamer – jest ważny dla jakości dźwięku i stabilności działania. Warto zrozumieć różnice między kablami analogowymi i cyfrowymi, oraz znać standardy złącz takie jak RCA, XLR, Toslink, USB, coaxial, BNC czy AES/EBU. Dzięki tej wiedzy łatwiej dopasować właściwy kabel do konkretnego zastosowania i uniknąć błędów przy podłączaniu zestawu hi-fi.
Więcej wiedzy o kablach głośnikowych?
Przeczytaj poradnik Grahama Nalty – szefa i założyciela firmy Black-Rhodium z Wielkiej Brytanii, który od wielu lat bada przewodniki, izolacje i konstruuje kable audio. Pisze nie tylko o kablach sygnałowych, lecz o wszystkich rodzajach przewodów audio. Przetłumaczyliśmy jego poradnik i udostępniliśmy w dwóch częściach: